"Περί Επιμελείας Ψυχής"

Ομιλία Η'
ΠΕΡΙ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΩΣ

“Το πνεύμα το άλαλον και κωφόν εγώ σοι επιτάσσω. Έξελθε εξ αυτού και μηκέτι εισέλθεις εις αυτόν”
(Μκ. θ’ 25)

Με τα λόγια αυτά ο Σωτήρας αποκαλύπτει τα τρία θεία ιδιώματά Του :
την παγγνωσία, την κυριαρχία Του, την παντοδυναμία Του.
Αναγνωρίζει, υποδεικνύει, διατάζει και απαγορεύει.

“Τυφλώθηκαν τα μάτια τους και πωρώθηκε η καρδιά τους και δεν μπόρεσαν να δουν με τους οφθαλμούς τους και να καταλάβουν με την καρδιά, ώστε να επιστρέψουν και να τους θεραπεύσουν.” (Ιω. Ιβ’ 37-40)

Εκείνοι που εργάζονται στην αμαρτία απειλούνται από τον κίνδυνο τύφλωσης του νου και απολίθωσης της καρδιάς, ώστε ούτε θείο χαρακτήρα των έργων του Σωτήρα να μπορούν να αντιληφθούν, ούτε να συναισθανθούν τη δύναμη και τη θεία ενέργεια η οποία διαρκώς τους προσκαλεί, μένοντας έτσι ανίατα πάσχοντες, αλλά και καταδικασμένοι σε πνευματικό θάνατο … ανάγκη της εξομολογήσεως, ως το μόνο μέσον για; τη θεραπεία της ασθενούς ψυχής, ώστε να οδηγηθεί αυτή στη σωτηρία της.

Τί είναι η εξομολόγηση ;

Η εξομολόγηση είναι θεληματική και ειλικρινής εκμυστήρευση των αμαρτημάτων που διαπράχθηκαν - χωρίς ντροπή και δισταγμό, αλλά με αυτομεμψία και συντριβή καρδιάς – ενώπιον του προσώπου που η Εκκλησία έχει ορίσει για τη συγχώρεση των αμαρτιών.

Για να είναι η εξομολόγηση αληθινή και αποτελεσματική, πρέπει να είναι εκούσια και ειλικρινής, γιατί η βεβιασμένη και ανειλικρινής εξομολόγηση είναι άκαρπη, καθώς δεν αποτελεί γνήσια υπαγόρευση της καρδιάς, έκφραση μεταμέλειας και φανέρωση του πόθου για θεραπεία.

Με θάρρος και αυτοκατάκριση.
Με συντριβή καρδιάς, γιατί μαρτυρεί την αληθινή μεταμέλεια και εκφράζει τη θλίψη για την παράβαση των εντολών του Θεού. … χωρίς συντριβή καρδιάς, καταδεικνύει έλλειψη βαθιάς συναισθήσεως της ενοχής για την παράβαση του θείου νόμου.
Η εξομολόγηση που φέρει αυτές τις ενδείξεις … αποφέρει τους σωτήριους καρπούς της.

Αυτοί που αμάρτησαν και από ντροπή δεν εξομολογούνται, παραδίδουν την ψυχή τους στο θάνατο.
“Υπάρχει αισχύνη που οδηγεί στην αμαρτία και υπάρχει αισχύνη που είναι δόξα και χάρη.” (Σολομών)

“Είμαι γεμάτος ντροπή. Πώς μπορώ να προσέλθω στον Θεό; Πώς μπορώ να το Τον παρακαλέσω;”
Αυτοί είναι ασθενείς με διαβολική ευλάβεια. Δεν έχεις θάρρος; Γι’αυτό να προσέλθεις για να αποκτήσεις. Μη τυχόν και ο άνθρωπος είναι αυτός που θα σε συμφιλιώσει; Ο Θεός είναι αυτός που θέλει περισσότερο να σε απαλλάξει από τις αμαρτίες.

Αυτοί που έρχονται στην εξομολόγηση από συνήθεια ή προσχηματικά και δεν εξαγορεύουν με ειλικρίνεια τα αμαρτήματά τους, αυτοί που από ντροπή μετριάζουν και δικαιολογούν τις πράξεις τους, αυτοί που δικαιώνουν τους εαυτούς τους και κατηγορούν άλλους, αυτοί παραλογιζόμενοι εμπαίζουν τον Θεό.

Αυτός που αμάρτησε, εάν λυπάται την ψυχή του, οφείλει να προσέλθει μετανοώντας στην εξομολόγηση και θα βρει πολλή δύναμη για να αποκρούσει την αμαρτία.

“η πνευματική διδασκαλία απομακρύνει τον καπνό που συσσωρεύεται στις ψυχές από την κακία.” (πατήρ Νείλος)

“Εϊναι πολύ σπουδαίο να μην καταδέχεσαι ποτέ να πέφτεις, εάν όμως κάποτε, παρασυρόμενος από τον εχθρό, συμβεί να αμαρτήσεις, να καταφύγεις την αγαθή ελπίδα.” (πατήρ Νείλος)

“Εάν ο άνθρωπος θελήσει με την καρδιά του να επιστρέψει στον Κύριο,… θα τον στερεώσει ο Θεός, ώστε να μην περιπέσει σε κατάσταση θανάτου, θα του αναζωογονήσει το σώμα, … , θα τον αποκαταστήσει δυνατό ανάμεσα στους ανθρώπους. Θα προσεύχεται στον Κύριο και θα γίνονται δεκτά τα αιτήματά του, θα έρχεται πλέον με πρόσωπο καθαρό και θα δοξολογεί τον Θεό ο οποίος θα του αποδώσει δικαιοσύνη.” (Ιώβ)

“Οι πληγές που αποκαλύπτονται θα γιατρευτούν.” (Άγιος Ιωάννης Κλιμακος)

ο ασεβής ας εγκαταλείψει τον τρόπο ζωής του και ο παράνομος τις επιθυμίες του.

Αλίμονο σ’αυτούς που επαγγέλονται τους πνευματικούς και θανατώνουν τις ψυχές των εξομολογουμένων.
Αλίμονο σ’αυτούς οι οποίοι για την άφεση των αμαρτιών απαιτούν χρήματα και όχι την κατάνυξη, τη συντριβή και την ικανοποίηση του θείου θελήματος με τη σωστή και ενάρετη ζωή.
Αλίμονο σ’αυτούς που ζητούν αμοιβή για να πουλήσουν συγχώρεση.
Αλίμονο στους υποκριτές, … που επαγγέλονται ευσέβεια για χρηματισμό.

“ζητούμε μεν τις ευχές, αλλά χριόμεθα και με το έλαιον.” (απόστολος Ιάκωβος)
η δέηση αυτών που προσεύχονται για σένα πρέπει να είναι έκφραση του δικού σου φλογερού πόθου προς εξιλέωση του Θεού. … πρόκειται περί ηθικής αναγεννήσεως, περί χριστιανικού τρόπου ζωής, περί ενάρετης και σεμνής πολιτείας, πρόκειται περί προσεγγίσεως του Θεού, πρόκειται περί τελειότητας και αγιότητας. Όταν ζούμε κατ’αυτόν τον τρόπο, γινόμαστε μέτοχοι της αιώνιας ζωής. Εαν δεν αγωνισθούμε, σε τίποτα δεν θα ωφεληθούμε.