Ιανουαρίου 26, 2023 -

Πτυχές Αλήθειας - 8 - ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ και ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

 "Πτυχές Αλήθειας"

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ – ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ

Τίποτα δεν ταίριαξε πιο δυναμικά στο κόσμο, όσο ο ελληνισμός με το χριστιανισμό.

Είναι το σύμβολο της ένωσης του “κτιστού” με το “Άκτιστο”.

~*~

61. ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΊΑΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ

Από τα ομηρικά έπη διαπιστώνουμε ότι στον πρώτο αρχαίο ελληνισμό η ελευθερία για το λαό ήταν ανύπαρκτη.

Στις συγκεντρώσεις της αγορά, μόνο ο βασικλιάς και οι “γέροντες”, δηλαδή οι άρχοντες, είχαν δκαίωμα να πάρουν το “σκήπτρο” και να εκφράσουν ελεύθερα τη γνώμη τους.

Στο “Έργα και Ημέραι” του Ησιόδου, βλέπουμε να δίνεται κάποια ελευθερία.
Τον 7ο αιώνα όμως δημιουργείται η “πόλη”, που κυβερνά ο δήμος. Σρο λαό δίνοντια πολλές ελευθερίας.
Τον 6ο αιώνα, οι νόμοι του Σόλωνα δίνουν περισσότερα δικαιώματα στο άτομο. Ακόμη πιο ψηλά την ανέβασαν οι νόμοι του Περίκλή.
Μετά, όταν ήρθε η Μακεδονική ηγεμονία, υπέστη κάμψη η ελευθερία στον ελληνικό χώρο. Νόμιζε πως μεγαλύτερο αγαθό είναι η “ενότητα” και μετά η ελευθερία. Λάθος.

Την πληρέστερη έκφραση τη βρίσκουμε στην Αθηναϊκή πολιτεία. “Μόνο οι Αθηναίοι γνωρίζουν το δρόμο που οδηγεί τους ανθρώπους στον ουρανό”.

Η ελευθερία δεν αποτελούσε πια μόνο εξωτερικό πολιτειακό θέμα αλλά εσωτερική καλλιέργεια και απελευθέρωση από “πάθη” και ανάγκες. Ήταν αποτέλεσμα καλλιέργειας ψυχής.

Η αποδέσμευση από πολλές “φυσικές αναγκαιότητες” δίνει ελευθερία στην ανθρώπινη υπόσταση. Η αναγκαιότητα μικραίνει όσο μεγαλώνει η εσωτερική καλλιέργεια της υπόστασης.

Ο ελληνισμός, με τη βαθειά στόχασή του, ανοίγει το ανθρώπινο είναι.
Ο Χριστιανισμός, με τη μυστική του μεταμόρφωση, ελευθερώνει το ανθρώπινο είναι.

Ο νους αναζητάει τους ουρανούς. Η καρδιλα τους ζει μέσα στο “άκτιστο φως” της υπέρλογης ελευθερίας και της υπέρλογης αλήθειας.

Η υπόσταση της αλήθειας είναι η ελευθερία. Η αλήθεια και η ελυεθερία υποστασιακά προηγούνται τους όντος. Αν δεν υπάρχουν αυτές το ον δεν έχει νόημα. Θα ήταν αναγκαιότητα, όπερ άτοπο.

Στην πορεία της κατανόησης και εμβίωσης της ελευθερίας μπορούν να μας οδηγήσουν ο αυθεντικός ελληνισμός και ο γνήσιος Χριστιανισμός.
Η ισορροπία και αρμονία του ελληνικού πνεύματος και η υπέρλογη “μυστική” ανακαίνιση που προσφέρει δυναμικά ο χριστιανισμός είναι η τελειότερη ανάβαση για τις κορυφές της ελευθερίας.

Ο συνδυασμός ελληνισμού και χριστιανισμού, αν λειτουργήσει σωστά, ορθόδοξα, είναι η ελευθερία από την έκπτωση.

~*~

62. ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ, κι ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τα βασικά χαρακτηριστικά στοιχεία και τα κυριότερα κριτήρια του αρχαίου Ελκληνισμού και Χριστιανισμού είναι

ο αρχαίος ελληνισμός κυριαρχείτο από “μεταφυσικές” αναζητήσεις. Επιδίωκε το μέτρο και το ήθος σα κανόνες ζωής. Προσπάθούσε να συνδυάσει αρετή και σοφία πάντοτε. Ζούσε με πάθος τα ιδανικά της ανδρείας, της δικαιοσύνης, της παιδείας, της θυσίας. Αυτα τα ιδανικά συγχωνεύτηκαν και μεταμορφώθηκαν. Χρησιμοποιήθηκαν, κι έτσι δημιουργήθηκε ο λεγόμενος ελληνοχριστιανικός πολιτισμός. Κορυφώθηκε κι εκφράστηκε αληθινά ορθόδοξα στο Βυζάντιο. Ο Βυζαντινός πολιτισμός, ειδομένος στις αληθινές του διαστάσεις, είναι μοναδικός κι ανεπανάληπτος.

Ο ελληνισμός στο βάθος και στην ουσά του αναζητούσε πάντοτε τον αληθινό “Λόγο” μέσα στον “άγνωστο Θεό”, μέσα από την τέχνη του και από την “τραγωδία” του,

Ο Χριστιανισμός προσέφερε αυτόν τον Θεό με το “Σαρκωμένο Λόγο”. Έτσι το ελληνικό πνεύμα “προσελήφθη” από το άγιο Πνεύμα, μεταμορφώθηκε και θεώθηκε. Αυτό είναι στην ουσία ο ελληνορθόδοξος πολιτισμός. Η θέωση του ανθρώπου.

Ο σύγχρονος ευρωπαϊκός πολιτισμός, ούτε που υποψιάζεται κάτι τέτοιο. Όλα του στρέφονται γύρω απότο εγώ, κινούνται με σκοπιμότητα και συμφέρον.

Τα πάντα υποτάσσονται σε μια ξερή λογική, χωρίς ποίηση και φαντασία. Το συναίσθημα θεωρείται είδος πολυτελείας. Σπατάλη. Συνθήκες “ειρήνης” και πολεμικοί εξοπλισμοί πάνε μαζί.

Ο “Λόγος” που στον ελληνισμό σημαίνει αλήθεια και ενότητα στο Χριστιανικό Θεός, στο σύγχρονο κόσμο σημαίνει φλυαρία.

Η ψυχαγωγία, η αγωγή της ψυχής, στον αρχαίο ελληνισμό σήμαινε άνεση, ανάταση, μεταρσίωση. Στο σύγχρονο πολιτισμό σημαίνει διάσπαση (διασκέδαση-“σκενδάνυμι”=σκορπίζω).

Η παιδεία στον ελληνορθόδοξο πολιτισμό σημαίνει τελείωση του ανθρώπου. Κάθε παιδεία έξω από την αλήθεια και την τελείωση, είναι απαράδεκτη.

Η φύση έχει κι'αυτή εξοριστεί από τη ζωή. Η πίστη στη “Μεταφυσική” χλευάζεται βς θρησκοληψία. Οι δημερινές ιδεολογίες, “απελευθερωμένες” από “μεταφυσικές” δεσμεύσεις, σκοτώνουν την πνευματική υπόσταση του ανθρώπου.

Οι αυθόρμητοι ιδεολόγοι σπανίζουν. Οι “στρατευμένοι” πληθαίνουν., Ένας αληθινός πολιτισμός όμως κρίνεται κατά πόσο μπορεί ν'απαντάει ελεύθερα και συνειδητά στα προκλητικά ερωτήματα του όντος και του σύμπαντος.

Οι γνήσιοι πολιτισμοί γεννάνε τις αξίες και οι νοθευμένες τις χαλάνε. Με δεκανίκια δε στεριώνουν πολιτισμοί. Πέφτουν και θάβουν κάτω από τα ερείπιά τους ολόκληρους λαούς.

Ο γνήσιος ελληνισμός και η αληθινή Ορθοδοξία μπορούν ν'αγκαλιάσουν ολόκληρη της οικουμένη,γιατί είναι μακρυά από Καισαροπαπισμούς, από “αλάθητα” και “πρωτεία”, από ολοκληρωτισμούς και ιεροεξεταστικές τάσεις και από γελοίες κοσμικοποιήσεις. Ουν και κυρήσσουν την αληθινή ζωή, που χαρίζει την αλήθεια και την ελευθερία.

~*~

63. Η ΠΤΥΧΗ ΤΗΣ ΑΡΜΟΝΙΑΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Το αρχαίο ελληνικό πνεύμα υπήρξε πολύπτυχο. Διακρίθηκε σφαιρικά. Έπιασε τη ζωή καθολικά. Συνέλαβε τη ζωή, σε βάθη και ύψη μοναδικά.

Το ελληνικό πνεύμα οργάνωσε την ανθρώπινη σκέψη σε καινούριες βάσεις.
Ανέβασε τον άνθρωπο σε πρωτοφανή ύψη. Απ'αυτά θα πάρουμε μια πτυχή, τη πτυχή της αρμονίας, που εκφράζει το μεγαλείο του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος και πολιτισμού.

Οι Πυθαγόρειοι είν'εκείνοι που επισήμαναν πρώτοι την αρμονία στο σύμπαν. Αυτή η αρμονία ενέπνευσε τη μουσική. Το πνεύμα της αρμονίας ενέπνευσε τους αρχαίους Έλληνες κι έφτασαν στ'απίθανα ύψη της πνευματικής τους δημιουργίας. Κάτω από τις πιο σκληρές αντιθέσεις οι Έλληνες σύνθεσαν την πιο αρμονική ζωή.

Παράδειγμα η Αθηναϊκή πολιτεία. Είναι σύνθεση δύο διαφορετικών συστημάτων αγωγής. Της ομαδικής αγωγής της Σπάρτης και της ατομικής αγωγής των πόλεως της Ιωνάις (Μ.Ασία).

Η αθηναϊκή πολιτεία, μετά από την πείρα και των δύο αντίθετων συστημάτων, έκανε μια αρμονική σύνθεση ώστε ο πολίτης και η πολιτεία να συμπορεύονται με αλληλοσεβασμό.
Έτσι έφτασε στ'αξεπέραστα ύψη του χρυσού αιώνα του Περίκλή και του φιλοσοφικού κάλλους του Πλάτωνα.
Αλλά οι τρομακτικές αντιθέσεις της τραγωδίας εναρμονίζονται μέσα στο πνεύμα της “Θείας δίκης”.

Έτσι, ο πόνος της τραγωδίας γίνεται η βάση της σοφίας. Και η σοφία είναι η βάση της αρμονίας. Γι'αυτό ο σοφός μέσα από τις τραγικές αντιθέσεις βρίσκει την αρμονία της δημιουργίας.

Και κορυφώνεται η πτυχή της αρμονίας στο αδέλφωμα πνεύματος και ύλης.

Να τονίσουμε την ιδαίτερη πτυχή της αρμονίας μέσα στο πνεύμα του “Πλατωνικού Έρωτα”. Έκφρασε τη σύζευξη θνητού και αθανάτου, χρονικού και αιωνίου, μορφής και απείρου. Γι'αυτό ο “Θείος έρως” αποτελεί τη δυνατότερη και τελειότερη έκφραση της ανθρώπινης ζωής. Ο θείος έρωτας γεννιέται απότο “μεταφυσικό” πόθο του ανθρώπου για ολοκλήρωση. Ο άνθρωπος ολοκληρώνεται όταν εναρμονίζεται στο εγώ του με το Σύ του άλλου. Η αρμονία του εγώ και του Συ οδηγεί στα ύψη του θείου έρωτα. Γι'αυτό εκφράζει ολόκληρη την αρμονία. Και η αρμονία εκφράζει την ύπαρξη. Τη φορά προς τη θέωση.

Η τέχνη, η φιλοσοφία, η επιστήμη, η λατρεία, η ευτυχία, απαιτούν την αρμονική σύζευξη πνεύματος και ύλης για να φτάσουν στην τελειότητά τους.

Τ'ανώτερα προσφέρονται στα κατώτερα. Τα κατώτερα τείνουν προς τ'ανώτερα. Και τα ομότιμα ελκύοντια μεταξύ τους. Και η “ερωτευμένη ψυχή” εκφράζει πάντοτε το ύψιστο Αγαθό “εκστατικά”. “Ερωτικά”. Γι'αυτό ο “ανέραστος” δεν γνώρισε ποτέ τί σημαίνει αληθινή ζωή. Δεν έχει αρμονία. Δεν κατάλαβε ότι η ένωσή του με το ύψιστο Αγαθό είνα η ζωή του και η ολοκλήρωσή του.

Αν ο σημερινός κόσμος ξανάβρισκε την αρμονία μεταξύ πνεύματος και ύλης, θα ξανάβρισκε την ισορροπία του και την ευτυχία του.

Η αρμονία είναι έκφραση θεία. Χαρίζει την άπειρη ετυτυχία

Περιεχόμενα

Επόμενο Κεφάλαιο